U tihom šumu laboratorije, naučnik prilagođava parametre na mašini koja sekvencira genome mikrobioma šumskog tla. Raznovrsnost mikrobioma, skrivena u korenima biljaka i zemljištu, otkriva se u tokovima podataka. Tehnologija čini nevidljivo vidljivim, ali dok mapiramo ove veze, naši digitalni sistemi često narušavaju same ekosisteme koje želimo da razumemo.
Praksa biološke klasifikacije je dugo bila dragoceno sredstvo za razumevanje ekosistema, omogućavajući nam da arhiviramo biološke podatke i proučavamo raznovrsnost života. Međutim, tradicionalna taksonomija često ne uspeva da obuhvati složenost evolucionih procesa i odnosa među vrstama. Ipak, ova metoda nam je otkrila dinamičnu prirodu života koja odražava planetarne odnose koji su postojali milionima godina. Ekosistemi poput prašuma i koralnih grebena pokazuju izuzetnu otpornost i dugovečnost uprkos stalnim poremećajima životne sredine. Ovi uvidi nas podstiču da prirodi pristupamo ne kao arhivu, već kao dinamičnoj, međuzavisnoj mreži.
Biološki sistemi su predstavljeni složenim interakcijama koje leže u osnovi zdravlja i stabilnosti ekosistema, od podzemne mreže mikoriznih gljiva do raskošnih krošnji prašume. Svaki organizam, bilo da je biljka ili mikrob, igra ključnu ulogu u održavanju ekoloških odnosa. Kako se biljke prilagođavaju promenljivom okruženju kao što su bašte, staklenici i gradovi, one odražavaju otpornost koja je oblikovala život milionima godina. Odnosi ljudi i biljaka su samo jedna od niti mreže čija stabilnost postaje sve važnija, jer naše aktivnosti sve više utiču na ekosisteme od kojih zavisimo.
U antropocenu, ljudske aktivnosti su sve više isprepletene sa prirodnim procesima, naglašavajući hitnu potrebu da se uravnoteži tehnološki napredak sa ekološkim upravljanjem. Dok tehnologija nudi moćne alate za razumevanje prirodnih ritmova i ciklusa, njen razvoj takođe predstavlja izazove, često menjajući ili kidajući niti u ovim drevnim mrežama.
Izložba Preplitanja istražuje suptilne dijaloge digitalnog i organskog sveta, naglašavajući simbiotske odnose bioloških sistema i ljudske intervencije. Kroz audiovizuelne instalacije, performanse, zvučne pejzaže, interaktivna i imerzivna iskustva, izložba premošćuje jaz između disciplina, nudeći nove perspektive prirodnih procesa i spajajući lične narative sa širim ekološkim temama. Na taj način ne samo da naglašava lepotu i složenost preplitanja prirodnih mreža, već nas podstiče da prepoznamo međuzavisnost svih živih sistema, da razmotrimo našu ulogu u njima, i da radimo na harmoničnijem suživotu između prirode i tehnologije.
dr Bojan Kenig
Koselektor izložbe Preplitanja
