Kristinina namera da demistifikuje veštačku inteligenciju vodi nas korak bliže mistici ikone. Primenjujući statističku metodu na brojna i raznovrsna pravila koja je opredeljuju, ona potvrđuje da se ikona niukoliko na njih ne svodi već − štaviše − ona predstavljaju svojevrsnu ikonografiju podrazumevajući stvaralačko tumačenje. Odnos originala i kopije, koji je u pogledu statističkog umnožavanja bitno naglašen, odgovara porastu kauzalne nužnosti što dovodi do pada kompleksnosti i urušavanja originalnog stvaralaštva. Nadahnuće koje predstavlja zajednički element naučnog i umetničkog stvaranja ujedno označava temelj imaginacije, što čini autentični sadržaj ovog dela. No dok se ono odnosi na sintezu slike, naučni pristup ističe komplemenarni aspekt, što podrazumeva analizu koja izračunava statističku kompleksnost signala.

Ikona samim tim ne dopušta da postane umnožak, budući izraz originala koji je neponovljiv i svesno prisutan. Na taj način se rad Kristine Tice nadovezuje na brojna istraživanja u geometriji ikone, čija su važna imena Pavle Florenski i Miloš Radojčić. Njih dvojica su, uvodeći pojam obrnute perspektive (kontraperspektive), otvorili široko polje kosmoloških istraživanja koja su do dvadesetog veka ostajala po strani. Vek koji je otpočeo Ajnštajnom u nauci i Pikasom u umetnosti omogućio je obnovu kosmologije na sva zvona, što upravo predstavlja ikonografski domen. Ikona se prema tome ispostavlja vrhunskim dometom savremenog doba čija su stremljenja upotpunila versku tradiciju. Pitanja koja pokreće Digitalna molitva se samim tim ne ograničavaju na umetnost ili računarsku tehniku, već zadiru u kosmogoniju rasvetljavajući problem originalnosti i njegov značaj. Ona utiru put daljoj razradi teme koja bi se odnosila između ostalog na ikonopis i teologiju ikone.

Digitalna molitva može biti značajna najpre u nacionalnim okvirima, budući da pokreće istraživanja koja obuhvataju oblasti veštačke inteligencije, ikonografije i kompleksnih sistema. U tom pogledu, ona nagoveštava da će saradnja umetnosti i nauke nastaviti da postoji otvarajući široke prostore kreativnosti i imaginacije.

AUTOR: dr Miloš Milovanović, naučni mentor
Matematički institut SANU

Dr Miloš Milovanović
zaposlen je na Matematičkom institutu Srpske akademije nauka i umetnosti u zvanju naučnog saradnika. Oblast njegovog istraživanja obuhvata matematičku fiziku, obradu signala, fraktalnu geometriju, filozofiju nauke i umetnosti. Sa Bojanom M. Tomićem je 2016. godine objavio članak u časopisu Complexity o fraktalnosti i samoorganizaciji na ikonama vizantijskog stila, koji je bio drugi po rangu među interdisciplinarnim primenama matematike. Ova tema je dalje razrađivana brojnim izlaganjima na konferencijama i objavljivanjem u pratećim konferencijskim zbornicima.